คำสอนยาย หมวดตน : 7) มองตัวเอง

    ยายมองตัวเอง มองให้ทะลุ เข้าใจตัวเองอย่างชัดเจน มองตั้งแต่หยาบก่อนว่า เป็นอย่างไร มองให้เข้าใจทีเดียว แล้วมองละเอียดเป็นขั้น ๆ ไป

พอมองตัวเองจนเข้าใจแล้ว ก็เข้าใจสิ่งอื่น คนอื่นได้หมดทุกอย่าง นี่ทางธรรมเป็นอย่างนี้ เป็นเรื่องแปลก แต่เป็นความจริงทีเดียว

    ขอให้เราเข้าใจตัวเองอย่างแท้จริง ก็เข้าใจสิ่งอื่น คนอื่นได้หมดว่าเป็นอย่างไร เพราะโลกคือตัวเรา มองไปในตัวเราก็จะเห็นทุกสิ่งทุกอย่างชัดเจน แต่ทางโลกไม่เป็นอย่างนั้น มัวแต่มองคนอื่น ให้เข้าใจคนอื่น มองแล้วก็ร้อนใจ เห็นแล้วก็ไม่เข้าใจ อยากเข้าใจคนอื่นแต่ลืมมองตัวเอง อย่างนี้ทำไปเท่าไรก็ไม่เข้าใจ

    สำหรับยาย มองแต่ตัวเองให้เข้าใจก่อน ก็จะเข้าใจคนอื่นได้หมด

5 พฤษภาคม พ.ศ.2523

คำสอนยาย หมวดตน : 8) เพื่อตัวเอง

    ในสมัยที่หลวงพ่อวัดปากน้ำทำวิชชาอยู่ ท่านเคยถามทุก ๆ คน ที่ทำวิชชา ถามว่า รู้ไหม เราทำวิชชานี้เพื่ออะไร ? ถามเรียงตัวเลย ให้ตอบทีละคน บางคนก็ตอบว่า..ทำเพื่อพระศาสนา...ทำเพื่อวัด...ทำเพื่อหลวงพ่อ

ตอบในทำนองนี้ทุกคน จนถามมาถึงยาย ยายก็ตอบหลวงพ่อว่า ที่มาทำวิชชาอยู่นี้ ลูกทำเพื่อตัวเอง 

    เป็นคำตอบที่หลวงพ่อท่านพอใจที่สุด ท่านบอกว่า เออ ! ต้องอย่างนี้สิ จึงจะใช้ได้ ที่มาทำอยู่นี่ก็เพื่อช่วยตัวของตัวเอง ใครจะไปช่วยใครได้ทำไปก็เพื่อช่วยตัวเองให้พ้นทุกข์ พ้นจากการเป็นบ่าวเป็นทาสของพญามาร

20 สิงหาคม พ.ศ.2525

คำสอนยาย หมวดตน : 9) ธรรมะเป็นที่พึ่ง 

    ยายมองไปตลอดหมด ก็เห็นชัดว่า ในโลก ในธาตุ ในธรรมทั้งหมดนี้ ไม่มีใครเลยที่จะช่วยยายได้ ยกเว้นยายจะช่วยตัวเองเท่านั้น ยายจึงพยายามช่วยตัวเองมาตลอด ทุกข์ของเราใครเขาจะช่วยได้คิดหาทางช่วยตัวเองอยู่เสมอ หวังเอาตัวเองเป็นที่พึ่ง หวังพึ่งธรรมะในตัวเอง ที่เอาตัวรอดมาได้ทุกอย่าง เพราะยายมีธรรมะเป็นที่พึ่ง

5 พฤษภาคม พ.ศ.2523