กิจกรรมที่ 1 ศึกษาประวัติพระอรหันตเถระและ พระอรหันตเถรี
กิจกรรมที่ 1
ศึกษาประวัติพระอรหันตเถระและ พระอรหันตเถรี
ให้นักศึกษาเลือกอ่านประวัติพระอรหันตเถระและพระอรหันตเถรี มาอย่างละ 1 องค์ จากคัมภีร์พระไตรปิฎกหรือจากตัวอย่างหนังสือธรรมะที่แนะนำ ดังนี้
- 1.พระไตรปิฎกและอรรถกถาแปล ฉบับมหามกุฏราชวิทยาลัย เล่มที่ 32-33 หรือ 50-54
- 2.ภิกษุณีพุทธสาวิกาครั้งพุทธกาล ของ บรรจบ บรรณรุจิ
- 3.ชีวประวัติพุทธสาวก ประวัติพระอัจฉริยมหาเถระเมื่อครั้งพุทธกาล เล่ม 2, 3 ของ จำเนียร ทรงฤกษ์
- 4ชีวประวัติพุทธสาวิกา ภิกษุณีผู้เป็นเอตทัคคะเมื่อครั้งพุทธกาล ของ จำเนียร ทรงฤกษ์ ฯลฯ
แล้วตอบแบบประเมินให้สมบูรณ์ ดังนี้
- 1. ให้ย่อประวัติของพระอรหันตเถระและพระอรหันตเถรี อย่างละ 1 องค์ รวมเป็น 2 องค์
- 2. ให้เขียนข้อปฏิบัติตัวเบื้องต้นของพระอรหันตเถระและพระอรหันตเถรี ที่สอดคล้องกับข้อปฏิบัติตัวเบื้องต้นตามที่ได้ศึกษามาแล้วในบทที่ 6 อย่างน้อย 2 ข้อ
ตัวอย่าง แบบประเมินผลกิจกรรมที่ 1 ศึกษาประวัติพระอรหันตเถระ
องค์ที่ 1 ประวัติย่อของพระอรหันตเถระชื่อ พระภัททิยเถระ (เอตทัคคะด้าน มีตระกูลสูง)จากหนังสือ ชีวประวัติพุทธสาวก ประวัติพระอัจฉริยมหาเถระเมื่อครั้งพุทธกาล เล่ม (2)
ของ จำเนียร ทรงฤกษ์ รวบรวมและเรียบเรียง หน้าที่ 186 ถึง 196
1. ประวัติโดยย่อ
พระภัททิยเถระ เดิมเป็นพระราชาแห่งศากยวงศ์ ได้ออกผนวชด้วยคำชักชวนของพระสหายคือ พระอนุรุทธะ เมื่อพระองค์ทรงจัดแจงมอบราชสมบัติแก่บุคคลต่างๆ แล้ว พระองค์ก็ทูลลาพระราชมารดา เสด็จออกผนวช
เมื่อผนวชแล้วท่านก็เป็นผู้ไม่ประมาท ได้ทำข้อปฏิบัติและหน้าที่ของสมณะอยู่เป็นนิจ ถือการเที่ยวบิณฑบาตเป็นวัตร และเที่ยวบิณฑบาตไปตามลำดับตระกูล ฉันแต่อาหารในบาตร และฉันเพียงอาสนะเดียว คือเมื่อลุกจากที่นั่งแล้วจะไม่ฉันอาหารอีก มีความสันโดษมักน้อย ยินดีตามมีตามได้ นุ่งห่มแต่ผ้าบังสุกุล ใช้ผ้าเพียงสามผืน อยู่ในเสนาสนะอันเดียว อาศัยอยู่แต่ในป่า ใต้โคนต้นไม้ ในที่แจ้ง ในป่าช้า ใช้อาสนะสุดแท้แต่จะได้ ไม่นอน รักความสงัด ไม่คลุกคลีกับผู้ใด ปรารภความเพียร จนบรรลุพระอรหันต์ภายในพรรษาที่บวชนั้นเอง
2. ข้อปฏิบัติเบื้องต้นของพระอรหันตเถระที่สอดคล้องกับข้อปฏิบัติ ตามที่ได้ศึกษาจากบทที่ 6 มีดังนี้
- 2.1 สำรวมระวังในพระปาฏิโมกข์ ถึงพร้อมด้วยศีล สำรวมกาย วาจา ใจ เห็นได้จากประวัติที่ท่านเป็นผู้ไม่ประมาท ได้ทำข้อปฏิบัติและหน้าที่ของสมณะอยู่เป็นนิจ
- 2.2 มีอาชีพบริสุทธิ์ จะเห็นได้จากประวัติที่ท่านยินดีในการบิณฑบาตเป็นวัตร
- 2.3 เป็นผู้สันโดษ ฉันแต่อาหารในบาตร และฉันเพียงอาสนะเดียว คือเมื่อลุกจากที่นั่งแล้วจะไม่ฉันอาหารอีก และมีชีวิตที่เรียบง่าย อาศัยอยู่แต่ในป่า อยู่แต่ใต้โคนต้นไม้ อยู่แต่ในที่แจ้ง อยู่แต่ในป่าช้า ใช้อาสนะสุดแท้แต่จะได้ ไม่นอน มีความมักน้อย มีความยินดีตามมีตามได้ รักความสงัด ไม่คลุกคลีกับผู้ใด
- 2.4ประกอบด้วยสติสัมปชัญญะ ปรารภความเพียรให้ตัวเองมีสติประคองใจเพื่อการเจริญสมาธิภาวนา
ตัวอย่าง แบบประเมินผลกิจกรรมที่ 1 ศึกษาประวัติพระอรหันตเถรี
องค์ที่ 2 ประวัติย่อของพระอรหันตเถรีชื่อ พระจิตตาเถรี
จากหนังสือ ภิกษุณี พุทธสาวิกาครั้งพุทธกาล
ของ บรรจบ บรรณรุจิ หน้าที่ 107, 113 และ 117
1. ประวัติโดยย่อ
พระจิตตาเถรี เกิดในวรรณะไวศยะ ตระกูลคหบดีมหาศาล เมืองราชคฤห์ มีชีวิตฆราวาสที่สุขสบาย เลื่อมในในพระพุทธศาสนาตั้งแต่คราวที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าเสด็จเข้าเมืองราชคฤห์ครั้งแรก เพื่อโปรดพระเจ้าพิมพิสาร และได้ประกาศตนเป็นอุบาสิกาในครั้งนั้น ต่อมาเมื่อมีพระภิกษุณีสงฆ์ พระมหาปชาบดีและพระภิกษุณีบริวารตามเสด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้ามาอยู่ที่เมืองราชคฤห์ ท่านเห็นเป็นโอกาสเหมาะ ประกอบกับเบื่อหน่ายในชีวิตฆราวาส จึงสละครอบครัวออกบวชในสำนักของพระมหาปชาบดี
หลังจากบวชแล้วท่านใช้เวลาบำเพ็ญสมณธรรมอยู่ตามบริเวณเขาคิชกูฏนานหลายปี แม้จะพยายามอย่างหนักก็ยังไม่ได้บรรลุมรรคผลขั้นใดเลย จนกระทั่งย่างเข้า วัยชรา แม้ว่าขณะนั้นร่างกายของท่านไม่แข็งแรง เวลาจะเดินไปทางไหนต้องใช้ไม้เท้ายัน แต่ท่านก็ไม่ท้อถอย ท่านเดินขึ้นภูเขาคิชกูฏเป็นประจำ จนอยู่มาวันหนึ่งในฤดูหนาว ครั้นเดินขึ้นไปใกล้ถึงยอดภูเขาคิชกูฏท่านก็วางผ้าสังฆาฏิ พร้อมทั้งบาตรลง แล้วนั่งเจริญวิปัสสนาพิจารณาสังขารของท่านเองที่กำลังแก่หง่อมอยู่ท่ามกลางอากาศที่หนาวเย็น ทันใดนั้น ท่านก็พลันเกิดความรู้แจ้งได้บรรลุอรหัตผล ณ ที่นั้นเอง
2. ข้อปฏิบัติเบื้องต้นของพระอรหันตเถรีที่สอดคล้องกับข้อปฏิบัติ ตามที่ได้ศึกษาจากบทที่ 6 มีดังนี้
- 2.1 เป็นผู้สันโดษ มีชีวิตที่เรียบง่าย รักความสงบ จะเห็นได้จากประวัติที่ท่านใช้เวลาบำเพ็ญสมณะธรรมอยู่ตามบริเวณภูเขาคิชกูฏเป็นประจำ
- 2.2 ประกอบด้วยสติสัมปชัญญะ มีความเพียรพยายามอย่างหนักให้ตัวเอง มีสติประคองใจเพื่อการเจริญสมาธิภาวนา จนกระทั่งได้พิจารณาสังขารของท่านเองที่กำลังแก่หง่อมอยู่ท่ามกลางอากาศที่หนาวเย็น จนเกิดความรู้แจ้งได้บรรลุอรหัตผล
- นอกจากนี้ท่านยังมีความอดทนในการบำเพ็ญสมณธรรม จะเห็นได้จากประวัติที่ท่านเดินขึ้นภูเขาคิชกูฏแม้จะย่างเข้าสู่วัยชรา ร่างกายไม่แข็งแรง เวลาเดินต้องใช้ ไม้เท้ายัน เป็นต้น
แบบประเมินผลกิจกรรมที่ 1 ศึกษาประวัติพระอรหันตเถระ
องค์ที่ 1 ประวัติย่อของพระอรหันตเถระชื่อ
- จากหนังสือ
- ของ หน้าที่
- 1. ประวัติโดยย่อ
- 2. ข้อปฏิบัติเบื้องต้นของพระอรหันตเถระที่สอดคล้องกับข้อปฏิบัติ ตามที่ได้ศึกษาจาก บทที่ 6 มีดังนี้
องค์ที่ 2 ประวัติย่อของพระอรหันตเถรีชื่อ
- จากหนังสือ
- ของ หน้าที่
- 1. ประวัติโดยย่อ
- 2. ข้อปฏิบัติเบื้องต้นของพระอรหันตเถรีที่สอดคล้องกับข้อปฏิบัติ ตามที่ได้ศึกษาจาก บทที่ 6 มีดังนี้
